Ik probeer alleen maar mijn leven te leven
Uitgeprocedeerde asielzoekers en criminaliteit (2006). A. Leerkes (RISBO, Erasmus Universiteit, Rotterdam / Universiteit van Amsterdam). Politiewetenschap 36c
Samenvatting
Er is tevens een kwalitatief onderzoek verricht onder 26 afgewezen asielzoekers met een strafblad die vastzaten in de Vreemdelingenbewaring van de Penitentiaire Inrichting Tilburg. Uit dit onderzoek komen drie belangrijke vormen van criminaliteit naar voren:
1 Verblijfscriminaliteit; delicten die erop gericht zijn om in Nederland of een ander westers land te verblijven. Deze vorm van criminaliteit vindt meestal plaats aan de landsgrenzen, en kan zowel gericht zijn op binnenkomst als op vertrek. Voorbeelden zijn: Nederland in- of uitreizen met een vals reisdocument; reizen met een reisdocument van een ander (geleend, gestolen, gekocht); zich niet kunnen legitimeren of tonen van een vals identiteitsdocument in Nederland (legitimatieplicht).
2 Bestaanscriminaliteit; delicten die migranten in staat stellen om inkomsten te verwerven waardoor zij in Nederland kunnen leven en waardoor zij in staat zijn om te voldoen aan vaak familiale verplichtingen. Voorbeelden zijn: werken met valse of andermans papieren; diefstal (meestal winkeldiefstal of fietsdiefstal); drugshandel (meestal straatventer of drugsrunner) en heling of wederverkoop van gestolen goederen.
3 Verslavingsregelateerde criminaliteit; allerlei vormen van criminaliteit die voortvloeien uit verslaving. Meestal gaat het om vermogensdelicten.
De aangetroffen criminaliteit is voor een deel te verklaren uit de beperkte verblijf- en bestaansmogelijkheden van de afgewezen asielzoekers. Gedurende het verblijf in Nederland nemen deze mogelijkheden meestal af en soms (tijdelijk) toe, bijvoorbeeld door heropname in de asielprocedure, het vinden van informeel werk of het aangaan van een relatie. Een positieverslechtering gaat meestal gepaard met een grotere waarschijnlijkheid van betrokkenheid bij criminaliteit. Er zijn bovendien aanwijzingen dat de meeste afgewezen asielzoekers pas in Nederland politiecontacten hebben gekregen wegens criminaliteit.