Brandstichters onder vuur

Een empirisch onderzoek naar zaken van brandstichting en hun daders (2014). L. Dalhuisen en F. Koenraadt (Universiteit Utrecht). Politiewetenschap 76

Samenvatting

Brandstichting berokkent meestal veel schade en heeft negatieve en destructieve gevolgen. De opsporing van daders van brandstichting is dan ook des te meer noodzakelijk, maar blijkt in de praktijk lastig. Dit komt niet alleen door kenmerken die eigen zijn aan het delict zelf (bewijsmateriaal gaat immers ook in vlammen op), maar ook door een gebrek aan informatie over zulke daders. Inzicht in verschillende typen daders en in de aard van de door hen gepleegde delicten kan daarom positief bijdragen aan de opsporing. 
Dit boek doet verslag van een onderzoek waarbij getracht is de daad van brandstichting en de verschillende typen brandstichters in Nederland in kaart te brengen. Op basis van literatuuronderzoek is de actuele stand van zaken geïnventariseerd van daad- en daderkenmerken en de verschillende subgroepen waarin brandstichters in de vakliteratuur worden onderscheiden. Deze informatie vormde de achtergrond voor een eigen indeling, die is getoetst aan de praktijk door interviews met deskundigen. Vervolgens zijn 100 strafdossiers van veroordeelde brandstichters geanalyseerd en ingedeeld in vijf subgroepen: vandalistische brandstichting, gestoorde brandstichting, brandstichting als relatiedelict, opportunistische brandstichting en brandstichting vanuit verlangen of zuchtigheid. Het gaat hierbij steeds om zowel seriële als niet-seriële brandstichting. Deze vijf categorieën zijn nader geanalyseerd en onderling vergeleken, waaruit blijkt dat daders en hun daden verschillen op veel voor de opsporing relevante kenmerken. De meeste brandstichters hebben in het verleden wel eens contact gehad met de hulpverlening. De diagnose pyromanie wordt uiterst zelden gesteld. Problemen in de sfeer van beperkte sociale vaardigheden worden onder brandstichters vaak geconstateerd.
Met de profielen wordt een eerste aanzet gegeven voor het koppelen van kenmerken van de brandstichting en een plaats delict aan een mogelijk type dader. Zo kan dit boek richting geven aan het opsporingsonderzoek. De auteurs doen op basis van de bevindingen aanbevelingen, waarin het belang van brandonderzoek extra naar voren komt.