Criminaliteit en huiselijk geweld: twee kanten van dezelfde medaille
‘Criminaliteit en huiselijk geweld: twee kanten van dezelfde medaille. De relatie tussen criminaliteit en huiselijk geweld’
Nieuwe publicatie in de reeks Politiewetenschap van het Programma Politie en Wetenschap
Het plegen van criminaliteit hangt samen met een verhoogd risico op zowel het plegen van als het slachtoffer worden van huiselijk geweld. Als een persoon vaker verdachte is geweest van criminaliteit, neemt met name het risico op het plegen van huiselijk geweld toe. Dit blijkt uit onderzoek door het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) in opdracht van het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. De onderzoekers keken naar door de politie geregistreerde huiselijk geweldsmeldingen uit heel Nederland. De onderzoekers keken daarnaast of de relatie tussen criminaliteit en huiselijk geweld ook geldt voor specifieke groepen waarvan wordt vermoed dat zij deel uitmaken van een gewelddadige subcultuur. Zo blijkt dat leden van outlawbikerclubs een hoger risico hebben op het plegen van huiselijk geweld dan personen die geen lid zijn van outlawbikerclubs. Het voorkomen en tijdig signaleren van huiselijk geweld lijkt op basis van het onderzoek gebaat bij extra alertheid rondom personen die veelvuldig in aanraking komen met politie en justitie, bijvoorbeeld door nauwe samenwerking van ketenpartners op het gebied van zorg en veiligheid.
Het onderzoek
Huiselijk geweld is een veelvoorkomend probleem. In Nederland is tot op heden weinig empirisch onderzoek gedaan naar de relatie tussen huiselijk geweld en criminaliteit, en de factoren die de sterkte van dit verband beïnvloeden. Het NSCR onderzocht deze relatie met behulp van politiegegevens over alle geregistreerde meldingen van huiselijk geweld en andere vormen van criminaliteit in Nederland, tussen 2010 en 2018. Deze gegevens zijn gekoppeld aan data van het CBS over demografische en sociaaleconomische achtergrondkenmerken, zoals leeftijd, opleiding en inkomen.
Relatie met criminaliteit
Als een persoon vaker verdachte is geweest van criminaliteit, neemt met name het risico op het plegen van huiselijk geweld toe. Om te bestuderen in welke daderpopulatie(s) het risico op het plegen van en slachtoffer worden van huiselijk geweld het grootst is, hebben de onderzoekers de geregistreerde criminaliteit uitgesplitst naar de aard van de delicten. Hieruit blijkt dat er een verband is tussen verschillende soorten gepleegde criminaliteit en huiselijk geweld. Het plegen van vandalisme en openbareorde-, gewelds- en vermogensdelicten hangen het sterkst samen met het plegen van huiselijk geweld. Mogelijk leidt een (toenemende) betrokkenheid bij criminaliteit ook tot een groeiende acceptatie van geweld in huiselijke conflictsituaties. Het plegen van gewelds- en vermogensdelicten is daarnaast ook gerelateerd aan een hoger risico op slachtofferschap van huiselijk geweld. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het criminele gedrag van gezinsleden kan leiden tot huiselijke ruzies en conflicten. Wanneer deze uitmonden in huiselijk geweld, loopt ook de crimineel risico om slachtoffer te worden. Het plegen en slachtoffer worden van huiselijk geweld is in sommige gevallen slechts een kunstmatig onderscheid.
Specifieke groepen
Het verband tussen huiselijk geweld en criminaliteit is ook onderzocht voor specifieke groepen waarvan wordt vermoed dat zij deel uitmaken van een gewelddadige subcultuur, zoals daders van georganiseerde criminaliteit en leden van Nederlandse outlawbikerclubs. De onderzoeksresultaten laten zien dat leden van outlawbikerclubs vaker ook geregistreerd staan als plegers van huiselijk geweld, dan personen die geen lid zijn van outlawbikerclubs. De onderzoeksresultaten ondersteunen de vermoedens dat in deze groep mogelijk geweld de norm is, zowel binnen- als buitenshuis. Een relatie met slachtofferschap van huiselijk geweld werd voor hen niet gevonden.
De sterkte van het verband tussen criminaliteit en huiselijk geweld varieert tussen verschillende groepen binnen de bevolking. Dit verband is bijvoorbeeld sterker voor mensen met een partner (getrouwd of samenwonend) dan voor mensen die gescheiden zijn. Ook blijkt dat de gevonden relatie tussen criminaliteit en huiselijk geweld minder sterk is als personen met jeugdzorg in aanraking zijn geweest.
Advies
Het onderzoek Criminaliteit en huiselijk geweld: twee kanten van dezelfde medaille geeft aanleiding om te concluderen dat het voorkomen en tijdig signaleren van huiselijk geweld gebaat is bij extra alertheid rondom personen die veelvuldig criminaliteit plegen. Ook blijvende alertheid op signalen van huiselijk geweld binnen gewelddadige subculturen is nodig.
NADERE INFORMATIE:
Van de zijde van de onderzoekers:
- Onderzoeker: Dr. Veroni Eichelsheim, [email protected]
- Onderzoeker: Sjoukje van Deuren, [email protected]
Van de zijde van Politie en Wetenschap:
- Annemieke Venderbosch, directeur Programma Politie & Wetenschap: 06 1321 6168
‘Huiselijk geweld en criminaliteit: twee kanten van dezelfde medaille’. (PW122)
Door: Sjoukje van Deuren, Janique Kroese, Meintje van Dijk, Veroni Eichelsheim,
Arjan Blokland, Steve van de Weijer. Politiewetenschap 122, Politie en Wetenschap, Den Haag; SDU Uitgevers, Den Haag 2021.
Het rapport is gratis te downloaden als PDF of als E-book van de website www.politieenwetenschap.nl