Nachtdiensten bij de politie en mogelijke verkeersgevolgen

Rapportage van een verkenning (2012). P. Boekhoorn en M. Verhoeven (BBSO, Nijmegen). Verkenningen 62

Samenvatting

Uit een onderzoek van de RUG naar verlichting van arbeidsomstandigheden tijdens de nachtdienst (recent verschenen in de reeks Politiewetenschap nr.) zijn signalen naar voren gekomen dat politiefunctionarissen die onregelmatig werken en vooral zij die ’s nachts werken, een grotere kans lopen om bij een verkeersgevaarlijke situatie en/of verkeersongeval betrokken te raken waaraan vermoeidheid ten grondslag ligt, dan personen die niet onregelmatig werken. Politieambtenaren vormen in dit kader een specifieke risicogroep, van wie wordt verwacht dat zij zowel tijdens de dienst als in het verkeer na de (nacht)dienst alert zijn.
Het onderzoeksbureau BBSO heeft daarom gekeken of relevante gegevens voorhanden zijn of beschikbaar kunnen komen die zicht geven op het aantal ongelukken en (bijna) aanrijdingen door politieagenten veroorzaakt, samenhangend met het verrichten van hun nachtdienst. Naast literatuuronderzoek heeft hij gekeken naar gegevens van centrale politieonderdelen en andere relevante organisaties zoals vakbonden en verzekeringsdiensten en heeft hij interviews gehouden met medewerkers van regiokorpsen. De verkenning wijst uit dat er geen cijfermatige kennis voorhanden is over de mate waarin ongelukken en (bijna)aanrijdingen plaatsvinden onder politieagenten die een nachtdienst hebben verricht. Zo is er geen goed toegankelijk registratiesysteem bij de politie beschikbaar waarin aanrijdingen van de dienders in woon?werkverkeer accuraat worden vermeld.
Uit onderzoek komen wel aanwijzingen naar voren dat er een verband bestaat tussen de belasting van de nachtdienst en een onveilig verkeersgedrag van de politieagenten. Enkele regionale onderzoeken van studenten geven een indicatief beeld van het fenomeen bij de politie; er is een herkenning van de (mogelijke) risico’s, maar het beeld is slechts gebaseerd op een relatief klein aantal respondenten bij twee politieregio’s. Op basis van de beschikbare gegevens kunnen geen uitspraken worden gedaan over de omvang en ernst van de problematiek bij de Nederlandse politie in brede zin. De onderzoeker pleit daarom voor een meer systematisch onderbouwde beoordeling van de thematiek. De meerwaarde van een dergelijke studie zou volgens hem ook gevonden worden in de constateringen van de Inspectie SZW betreffende de lange werktijden en te korte rusttijden bij de politie.