Van stadswacht naar nieuwe gemeentepolitie?

Van stadswacht naar nieuwe gemeentepolitie? Gemeentelijk toezicht en handhaving in de openbare ruimte. 

Nieuwe uitgave in de reeks Politiewetenschap van het Programma Politie en Wetenschap.

Persbericht

Samenwerking tussen politie en gemeentelijke BOA’s laat nog te wensen over

Gemeentelijk toezichthouders en handhavers zijn de laatste jaren steeds zichtbaarder in het straatbeeld aanwezig. In dit onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen is nagegaan hoe de gemeentelijke diensten toezicht & handhaving zijn georganiseerd in grotere steden, welke taken medewerkers hebben en met welke doelen zij de straat opgaan. Daarnaast is gekeken hoe de samenwerking met de politie verloopt en in hoeverre toezichthouders en handhavers in toenemende mate als vervangers van politiemensen optreden. De medewerkers blijken hun oorspronkelijke ‘Melkertverleden’ (project voor langdurig werklozen) achter zich te hebben gelaten en hebben zich veelal ontwikkeld tot professionele Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s). Zij houden toezicht op straat, van parkeerhandhaving en de bestrijding van alledaagse overlast, tot inzet tijdens evenementen en in uitgaansgebieden. Het vakgebied is dus sterk in ontwikkeling, maar er is niet zozeer sprake van een groei naar een nieuwe ‘gemeentepolitie’ met functionarissen die uitgebreide gewelds- en opsporingsbevoegdheden hebben. De samenwerking tussen politie en BOA’s verloopt in de grote steden over het algemeen moeizaam. Ook de operationele regie die de politie formeel heeft, blijkt in de praktijk niet goed te werken. 
Voor dit onderzoek zijn een honderdtal personen werkzaam bij openbaar bestuur, gemeente en politie in zes grote steden geïnterviewd (Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Tilburg en Nijmegen). Hoewel taken en doelstellingen overeenstemming vertonen, worden overlastproblemen op sterk uiteenlopende manieren aangepakt. Soms fungeren BOA’s meer als servicemedewerkers, soms verrichten zij politieachtige werkzaamheden zoals het aanspreken van hangjongeren en junks. 
Naast deze grote variatie in lokaal beleid valt op dat de samenwerking tussen politie en gemeentelijke handhavers zich eerder door afzijdigheid en onderlinge argwaan kenmerkt, dan door ondersteuning en uitwisseling. Dat is ook het geval wanneer samenwerking in een convenant is vastgelegd. De vereiste operationele regie door de politie en huisvesting van handhavingsfunctionarissen in politiebureaus kunnen niet op veel instemming rekenen, noch bij BOA’s, noch bij de politie. Veel betrokkenen van zowel gemeente als politie zijn voorstander van samenwerking op voet van gelijkheid. 
De onderzoekers doen de aanbeveling de formele operationele regie door de politie af te schaffen en het takenpakket van de gemeentelijk toezichthouders en handhavers coherenter in te vullen.

NADERE INFORMATIE:
Van de zijde van de onderzoekers:
- Bas van Stokkom, Radboud Universiteit, Nijmegen : 06-27037282

Van de zijde van Politie en Wetenschap:
- Annemieke Venderbosch, directeur Programma Politie & Wetenschap: 06-13216168

Van stadswacht naar nieuwe gemeentepolitie? Gemeentelijk toezicht en handhaving in de openbare ruimte, door: T. Eikenaar. & B. van Stokkom. Politiewetenschap 77, Politie en Wetenschap, Apeldoorn; Reed Business, Amsterdam 2014.

Persexemplaren van het rapport zijn te verkrijgen bij de uitgever: Reed Business of bij het programmabureau P&W.