Gedoogbeleid, tolerantie en poldermodel: tellen (we) onze zegeningen nog?

'Gedoogbeleid, tolerantie en poldermodel: tellen (we) onze zegeningen nog?'

Bundel uitgeven ter gelegenheid van de tweede Stapel en de Koning Lezing van Politie & Wetenschap met als thema 'Het gedogen gehandhaafd: kwestie van moraliteit en overheid?' 
September 2002, Elsevier Overheid.

Samenvatting
'Tel uw zegeningen' luidt een goed vaderlands gezegde hetwelk ons oproept om, ook in tijden van tegenspoed, de ogen niet te sluiten voor goede en positieve aspecten van het leven. Gedoogbeleid, poldermodel en tolerantie stonden jarenlang model voor typisch Nederlandse verworvenheden, 'Dutch delights' die ook het buitenland tot voorbeeld strekken. Toch staan ze alledrie ter discussie. Plotseling lijken ze verworden tot symptomen van 'Hollanditis': een typische Hollandse aandoening waartegen men zich maar beter kan wapenen.

Waar deze bundel in feite over gaat is de vraag wat er toch aan de hand met ons. Wat gebeurt er in de Nederlandse samenleving waardoor voorheen zo gekoesterde begrippen als gedogen en gedoogbeleid, tolerantie en het poldermodel met zijn ingebakken streven naar consensusvorming als basis voor bestuur en beleid, plotseling ter discussie zijn komen te staan. Hoe is het zover gekomen, hoe gaat het verder en vooral ook: hoe moet nu het verder? 
Wij zijn op zoek gegaan naar de antwoorden, door gesprekken te voeren met een zeer gemêleerd gezelschap van 'beschouwers': (oud-)bestuurders en politici, wetenschappers en schrijvers en publicisten zoals de oude en nieuwe burgemeester van Rotterdam Peper en Opstelten, politiechef Welten, schrijfster Naima El Bezaz, publicist Herman Vuijsje, socioloog Schuyt en filosoof van Oenen. Beschouwingen die worden aangevuld met verhalen over de praktijk van regelgeving en regelhandhaving zoals opgetekend uit de monden van een aantal nauw betrokkenen. Verhalen die een soms onthutsende, soms indringende en soms ook hilarische, maar altijd leerzame en overwegend ook zeer herkenbare inkijk bieden in de weerbarstig praktijk van regels en hun handhaving en de onvermijdelijke dilemma's die daarmee zijn verbonden. Dilemma's die, uiteraard in een wat andere toonzetting, in meer theoretisch en normatief kader, ter sprake komen in de vele beschouwingen. 
En zo vullen ze elkaar welhaast naadloos aan, de beschouwingen over en verhalen van de praktijk. Zij completeren en versterken elkaar in onze zoektocht naar antwoorden, naar duiding en naar toekomstvisie.

De bundel is uitgegeven ter gelegenheid van de tweede Stapel en de Koning Lezing van Politie & Wetenschap. Deze is op 26 september in de nieuwe Kerk in Den Haag uitgesproken door de burgemeester van Leuven en oud-minister van Binnenlandse zaken van België, Louis Tobback; met als coreferent de aan de Universiteiten van Delft en Leiden verbonden rechtsfilosoof Paul Cliteur. Tijdens de Lezing is aan minister Donner van Justitie het eerste exemplaar van de bundel aangeboden. 
De beide voordrachten, het dankwoord van minister Donner en een verslag van het slotdebat onder voorzitterschap van Ruud Vreeman, burgemeester van zaanstad en voorzitter van de Commissie Politie en Wetenschap, zullen worden gebundeld in een aparte uitgave die later dit jaar verschijnt.