Uitgangspunten voor politieoptreden in agressie- en geweldsituaties

(2010). J. Naeyé (Vrije Universiteit, Amsterdam). Politiewetenschap 45e

Samenvatting
Deze afsluitende studie uit het ‘mini-programma Omgaan met geweld’ onderzoekt hoe politiemensen omgaan met agressieve of gewelddadige personen, toegespitst op het surveilleren in horecagebieden, verkeerstoezicht, interveniëren in relatietwisten en het optreden tegen verwarde personen. Voor het onderzoek is gekeken naar 2085 agressie- of gewelddossiers uit het HKS aangiftebestand van alle 25 regiokorpsen. Gezocht is naar specifieke voorbeelden waaruit kan blijken hoe politiemensen omgegaan zijn met (dreigende) agressie of geweld. Aan de hand van verschillende praktijk casus wordt belicht hoe de interactie met burgers in dit soort situaties verloopt en welke mogelijkheden politiemensen hebben om geweldstoepassingen te voorkomen of beperken. 
Het blijkt dat politiemensen beschikken over een gevarieerd gedragsarsenaal. Van sussend optreden, pappen en nathouden of tijdrekken tot direct ingrijpen, spoedassistentie inroepen en het uitvechten. . In uitgaans- en ook bekeuringsituaties (in het verkeer) komt het vooral aan op sociale vaardigheden, in aanhoudingsituaties op fysiek vaardigheden (aanhoudings-technieken). Bij relatietwisten tellen tact en geduld en verwarde agressieve personen moeten omzichtig benaderd worden.
Toch zijn de mogelijkheden van politiemensen om effectief de-escalerend op te treden beperkt. Bij ongeveer driekwart van de geweldsincidenten zijn ‘oude bekenden ’van de politie betrokken die vaak niet of nauwelijks aanspreekbaar zijn. 
De studie laat zien dat de kunst van het politievak niet alleen is gelegen in het klein houden van kleine zaken en het kiezen van het juiste moment van aanhouding maar ook in het niet wijken voor intimidatie en het durven toepassen van geweld. Politiemensen moeten daarom tegen een stootje kunnen.
Uitgangspunten voor politieoptreden in agressie- en geweldsituaties is een aanrader voor korpsbeheerders, burgemeesters, officieren van justitie, politiechefs, IBT-docenten, beleidsambtenaren, executieve politiemensen en iedereen die geïnteresseerd is in de actuele problematiek van agressie en geweld in de relatie politie-publiek.