Opsporing Verzocht

Een quasi-experimentele studie naar de bijdrage van het programma Opsporing Verzocht aan de oplossing van delicten (2012). J.G. van Erp, F. van Gastel en H.D. Webbink (Erasmus Universiteit, Rotterdam). Politiewetenschap 61

Samenvatting

Onderzoekers van de Erasmus Universiteit hebben de bijdrage onderzocht van het televisieprogramma Opsporing Verzocht aan de oplossing van delicten. Van de in Opsporing Verzocht getoonde opsporingsberichten in 2009 en 2010 is 38% opgelost en 62% niet opgelost. ‘Opgelost’ is in dit onderzoek gedefinieerd als een serieuze aanhouding. Ter indicatie: het ophelderingspercentage van alle bij de politie geregistreerde zaken in 2010 is 24%. 
5% van alle in Opsporing Verzocht getoonde zaken is opgelost door een tip uit het publiek naar aanleiding van de uitzending. In 12% van de zaken staat de oplossing van de zaak geheel los van de uitzending. 20% van de in Opsporing Verzocht getoonde zaken is opgelost door een combinatie van uitzending en recherchewerk. 
Meer kijkers leidt tot meer opgeloste zaken. Een Champions League voetbalavond vermindert de kans op het oplossen van een zaak met ongeveer 15 procentpunt. Zaken die op voetbalavonden worden uitgezonden verschillen niet van zaken die op andere avonden worden uitgezonden. 
Het succes van Opsporing Verzocht betekent niet dat álle vormen van opsporingsberichtgeving succesvol zijn. De berichtgeving in Opsporing Verzocht voldoet aan enkele belangrijke randvoorwaarden die cruciaal blijken voor de effectiviteit: het heeft een enorm aantal kijkers en er is voldoende recherchecapaciteit beschikbaar voor de opvolging van tips. Ook heeft de politie in een substantieel deel van de getoonde opsporingsberichten al een verdachte op het oog en wordt opsporingsberichtgeving hier tactisch ingezet. Bij Opsporing Verzocht worden zaken bovendien zorgvuldig geselecteerd, waarbij rekening wordt gehouden met mogelijke impact op het slachtoffer en andere betrokkenen en ook met de proportionaliteit ten aanzien van de dader. 
De belangrijkste aanbeveling luidt om Opsporing Verzocht uit te zenden op avonden die niet concurreren met voetbalwedstrijden. Opvolging van de aanbevelingen kan leiden tot een aanzienlijke toename van het aantal opgeloste zaken tegen relatief geringe kosten.