'Ik hou het hier wel uit hoor'

Mentale weerbaarheid binnen de districtsrecherche (2018). H. Sollie Politiewetenschap 106

Samenvatting
Districtsrechercheurs hebben bij de uitoefening van hun werk uiteenlopende manieren gevonden om met voor hun belastende opsporingszaken om te gaan. Dit ligt anders bij het omgaan met de spanning die voortkomt uit de organisatiecontext waarin zij deze onderzoeken uitvoeren. Rechercheurs ondervinden hiervan meer hinder dan van de emotionele en mentale belasting die gepaard kan gaan met het werk op een plaats delict. Dit blijkt uit onderzoek van Twynstra Gudde in opdracht van het Onderzoeksprogramma Politie & Wetenschap. Versterking van de ‘interne weerbaarheid’ verdient daarom meer aandacht.

In het onderzoek is gekeken hoe het gesteld is met de mentale weerbaarheid van districtsrechercheurs. Hoe ervaren deze politiefunctionarissen de uitvoering van hun opsporingstaken? Wat motiveert hen om dit werk te doen? Ervaren zij belastende werkomstandigheden en maken zij ingrijpende gebeurtenissen mee? Ook is gekeken of rechercheurs zichzelf kunnen beschermen tegen belastende opsporingsonderzoeken.

Om antwoorden te vinden op deze vragen is een kwalitatief, multimethodisch onderzoek uitgevoerd. De onderzoeker is ruim 240 uur aanwezig geweest in drie districtelijke rechercheteams om gedrag, handelingen en gebeurtenissen in de werkcontext te observeren. Daarnaast zijn interviews gehouden met in totaal 45 rechercheurs en leidinggevenden.

Uit deze empirische studie blijkt dat districtsrechercheurs zich bij de uitoefening van hun werk uiteenlopende copingstrategieën hebben aangeleerd. Deze strategieën passen zij toe om op een positieve manier met de emotionele en mentale belasting van opsporingsonderzoeken om te gaan. Om deze copingstrategieën in hun werk te kunnen toepassen, maken districtsrechercheurs gebruik van verschillende hulpbronnen. Het gaat zowel om individuele vaardigheden van een rechercheur als ook om ondersteunende factoren in zijn of haar team, organisatie of privésituatie.

De rechercheurs hebben meer moeite met het omgaan met spanningen die samenhangen met de politieorganisatie. De dynamiek in hun team en de organisatorische randvoorwaarden waarbinnen zij hun werk moeten uitvoeren, ervaren districtsrechercheurs vaak als een worsteling. Het gaat dan om spanning die samenhangt met een personele bezetting die niet aansluit bij de operationele behoefte, gebrekkige middelen, onprofessioneel en oncollegiaal gedrag van collega’s en leidinggevenden, een beperkt loopbaanperspectief en het gebrek aan opleidingsmogelijkheden. Daarnaast maakt een deel van de rechercheurs zich zorgen over de opsporingscapaciteiten en het gebrek aan bezieling en ambitie in hun team. Men spreekt in dat kader van collega’s die onderpresteren, gemoedelijk hun werkzaamheden uitvoeren en ‘hun tijd uitzitten’. Elkaar hier op aanspreken wordt lastig gevonden. Men voelt handelingsverlegenheid en geeft er doorgaans de voorkeur aan om een eventuele confrontatie te vermijden. Hoewel deze aspecten vaker zijn geconstateerd binnen de Nederlandse opsporing, verzuchten rechercheurs dat er sindsdien nog weinig is veranderd.

In deze studie zijn factoren binnen de districtsrecherche geïdentificeerd die van invloed zijn op de mentale weerbaarheid van rechercheurs. Deze bevindingen bieden handvatten voor de politieorganisatie om de mentale weerbaarheid te versterken. Aangezien de meeste stressoren van organisatorische aard zijn en districtsrechercheurs hier de meeste spanning door ervaren, dient de aandacht dan ook vooral uit te gaan naar de versterking van de ‘interne weerbaarheid’. Daartoe worden in dit onderzoek concrete aanbevelingen gedaan voor rechercheurs, leidinggevenden en de politieorganisatie.

Bestanden downloaden

PW106.pdf
PW106.epub
PW106.Kerngegevens.pdf
Terug