Integriteitsopvattingen bij de politie

Beschrijving en verklaring van de omvang en aanvaardbaarheid van integriteitsschendingen op basis van surveyonderzoek onder politiemedewerkers (2004). K. Lasthuizen, L.W.J.C. Huberts en M. Kaptein (Vrije Universiteit, Amsterdam). Verkenningen 14

Samenvatting

De gegevens van verschillende databestanden zijn aan elkaar gekoppeld. Ze hadden betrekking op omvang en aanvaardbaarheid van vormen van niet-integer gedrag en factoren die daarop van invloed zijn zoals leiderschap, bedrijfscultuur en beleid. Vormen van niet-integer gedrag zijn: corruptie, fraude, diefstal, dubieuze giften, beloften, nevenfuncties, misbruik van geweldsbevoegdheden, ongewenste omgangsvormen, verspilling en wanprestatie en wangedrag in vrije tijd.
Zowel ten aanzien van de aanvaardbaarheid van vormen van niet-integer gedrag als belangrijke factoren die daarop van invloed zijn, zijn de meningen van politiemensen over het geheel genomen behoorlijk gelijkluidend. Dat wijst erop dat ze een stevig ' moreel kompas' hebben dat zich niet makkelijk laat beïnvloeden.
Wat betreft de omvang en ernst van vormen van niet-integer gedrag worden vier 'typen' integriteitsproblemen onderscheiden, afhankelijk van de frequentie waarmee ze voorkomen en de mate waarin dat type gedrag sterker wordt afgekeurd. Relatief veel voorkomen en tevens sterk afgekeurd worden: corruptie, informatiemisbruik en verspilling en wanprestatie; relatief weinig voorkomen en tevens sterk afgekeurd worden: fraude en diefstal, dubieuze giften en ongewenste omgangsvormen. Typen die relatief veel voorkomen maar wel aanvaardbaar worden gevonden zijn onder meer: privégebruik van organisatiemiddelen, aannemen van ' kleine' geschenken; weinig voorkomen en aanvaard worden gevonden: bevoordelen familie en vrienden en drinken van alcohol tijdens het werk.
Wat betreft de factoren die mogelijk van invloed zijn op de omvang van integriteitsschendingen worden genoemd:

• leiderschap (geen vriendjespolitiek, voorbeeldgedrag);
  organisatiestructuur (kloof top-basis, geheimhouding, kwetsbaarheid informatiehuishouding, rechtvaardige werkverdeling, kans op ontdekking)
• organisatiecultuur (werksfeer, groepscultuur 'elkaar dekken')
• integriteitsbeleid (duidelijk grenzen stellen).
• relatie met omgeving (omgang met klachten, tevredenheid buitenwereld met integriteit politie).