De buurtwacht

Naar een balans tussen instrumentalisering en autonomie van burgers in veiligheid (2014). M. van der Landt (Vrije Universiteit Amsterdam). Verkenningen 69

Samenvatting

Uitgebreide verkenning van het wie, wat en waar van de buurtwacht. De onderzoeker kwam na een uitgebreide zoektocht 122 buurtwachten op het spoor en nam bij een aantal van hen –en personen uit hun ‘werkomgeving- semi-gestructureerde interviews af. De auteur zelf schat het aantal in Nederland actieve buurtwachten op circa 200/300. Buurtwachten zijn burgers die vrijwillig een aantal uren per week een bijdrage leveren aan de veiligheid in hun wijk. Dat gebeurt meestal door een vorm van ‘patrouilleren’, meestal met meerdere personen. Tijdens dergelijke rondes worden misstanden gesignaleerd, jongeren aangesproken, zwerfvuil opgeruimd en contacten gelegd met buurtbewoners. In het rapport worden de verschillende taken verder uitgebreid toegelicht in aparte paragrafen over achtereenvolgens: preventie, opsporing-signalering, interventie en informeren-verbinden.
In alle onderzochte gevallen wordt door buurtwachten op één of andere wijze samengewerkt met de overheid, bijvoorbeeld door de operationele regie bij de politie te leggen. Soms stelt de gemeente formele eisen aan deelname aan de buurtwachten, bijvoorbeeld door het verplicht stellen van een Verklaring Omtrent Gedrag. In vrijwel alle gevallen is er sprake van wisselwerking/samenwerking met de politie. Beide partijen tonen zich hier in het algemeen tevreden over. Volledig autonome buurtwachten zijn door de onderzoeker niet aangetroffen.
De deelnemers zelf zijn zonder uitzondering positief over hun bijdrage aan de buurtveiligheid. Negatieve aspecten, zoals bijvoorbeeld eigenrichting, komen slechts beperkt voor. Vooral in gevallen waarin buurtwachten zichtbaar met preventie bezig zijn op straat (en dus niet alleen met signaleren), zijn gemeente en politie soms wel wat terughoudend over deze vorm van burgerinitiatief.

Op basis van de bevindingen formuleert Van der Land tot besluit een aantal condities waaraan buurtwachten vanuit een politieperspectief moeten voldoen;

  • politie biedt ruimte maar bewaakt de wettelijke kaders
  • politie bespreekt samen met de buurtwachten de mate van autonomie
  • politie stelt samen met buurtwachten en burgers de prioriteiten vast
  • politie maakt afspraken over delen van informatie
  • politie zorgt voor voldoende training.

Bestanden downloaden

De_buurtwacht.pdf
VK69.Kerngegevens.pdf
Terug