Politie en geweld
Een verkenning van politiereacties op geweldsincidenten in vier Nederlandse regiokorpsen (2003). C.J.E. in 't Veld, W.Ph. Stol, P.P.H.M. Klerks, H.K.B. Fobler, R.J. van Treeck, M. de Vries (NPA-onderzoekgroep, Apeldoorn). Politiewetenschap 10a
Samenvatting
Het rapport 'Politie en geweld' doet verslag van een onderzoek in twee grootstedelijke en twee landelijke politieregio's naar de wijze waarop politie in de praktijk omgaat met (dreigende) confrontaties met geweld (op straat). Bij dit onderzoek is onder meer gebruik gemaakt van langdurige observaties en gesprekken op de werkvloer. Er blijkt uit dat politiemensen het geweld waarmee ze in hun werk worden geconfronteerd ruwweg onderverdelen in viert soorten: geweld tegen de politie, (crimineel) geweldgebruik door jongeren, uitgaansgeweld en huiselijk geweld. Geweld tegen de politie houdt politiemensen het meeste bezig en roept veel spanning en ook angst op, geweld door jongeren vooral morele verontwaardiging. Ten aanzien van huiselijk geweld overheerst twijfel in hoeverre de aanpak daarvan een taak is van de politie; wat overigens niet wegneemt dat de hoge maatschappelijke prioriteit voor de aanpak van huiselijk geweld wordt onderschreven.
Ten aanzien van de omgang met geweldsincidenten en meldingen concluderen de onderzoekers dat in het algemeen gesproken bij de politie geen sprake is van een eenduidige aanpak van geweldsincidenten en dat ook weinig consensus bestaat over wat de beste aanpak zou kunnen zijn. Wel bestaat onder politiemensen eenstemmigheid over het belang van factoren als resoluut optreden, een goede operationele aansturing door de directe chef en vooral ook: vertrouwen in eigen conditie en beheersing van basistechnieken. Hoe meer agenten (denken te) kunnen vertrouwen op hun eigen - fysieke - vaardigheden, hoe groter het zelfvertrouwen waarmee ze op straat risicoconfrontaties aangaan en hoe kleiner de kans dat ze - onnodig - terug (hoeven te) grijpen op zware geweldsmiddelen zoals het vuurwapen. Betere training op dit gebied zou derhalve zowel het geweldgebruik tegen als door de politie (kunnen) terugdringen. En dat (b)lijkt te meer van belang omdat veel agenten zich zorgen maken over hun eigen veiligheid en het gebrek aan gezag en de agressiviteit waarmee ze worden bejegend door met name bepaalde groepen probleemjongeren. Sommigen leggen wat dit betreft ook een verband met het verhoogde ziekteverzuim bij de politie dat mede terug te voeren zou zijn op toegenomen angst onder collega's voor gewelddadige confrontaties op straat.
De mogelijkheden voor het ontwikkelen en standaardiseren van effectieve interventiestrategieën zijn gunstiger naarmate sprake is van een grotere voorspelbaarheid van zowel aard als lokatie van geweldsincidenten. Dat is bijvoorbeeld het geval bij uitgaansgeweld en, tot op zekere hoogte, ook bij huiselijk geweld. In beide gevallen kan die aanpak mede daardoor gegoten worden in vastomlijnde protocollen, waarin ook de samenwerking en afstemming met andere relevante partners wordt geregeld. Bij uitgaansgeweld zijn dat bijvoorbeeld horeca exploitanten en bij huiselijk geweld maatschappelijk werk.