Slachtoffers zoeken en vinden
Een onderzoek naar het werk van de kinderpornorechercheurs (2018). A. van Wijk P&W verkenningen
Samenvatting
Het identificeren van slachtoffers op basis van beeldmateriaal is erg tijdrovend. Het ontbreekt de politie aan ‘objectieve’ maatstaven voor het nemen van de beslissing om te stoppen met het uitkijken van beelden wanneer de kans op het nog vinden van nieuwe slachtoffers gering is. Als gevolg hiervan gaan individuele beeldrechercheurs bij het maken van deze beslissing af op hun kennis en ervaring. Dit onderzoek tracht meer grip te krijgen op die impliciete kennis en ervaring van rechercheurs. Daarvoor is gekeken hoe het uitkijkproces van de kinderpornorechercheurs in de praktijk werkt. Daarbij was er aandacht voor de vraag hoe op een efficiënte manier kan worden bepaald of er in het aangetroffen beeldmateriaal nieuwe slachtoffers zijn te vinden. Ook is gekeken of kenmerken van het slachtoffer, beeldmateriaal en eventueel de verdachte leiden tot een succesvolle identificatie van het slachtoffer.
Voor het onderzoek is een vragenlijst ontwikkeld die door de rechercheur in verschillende fasen bij het uitkijken van fotobestanden is ingevuld. Verder zijn korte interviews met (33) rechercheurs gehouden.
Het blijkt dat nieuw kinderpornografisch materiaal in alle fasen van het uitkijkproces voorkomt. Op basis van dit onderzoek kan niet worden gesteld dat na 25 procent van het uitgekeken materiaal gestopt kan worden met het verder zoeken naar nieuwe slachtoffers.
Het vinden van nieuw kinderpornografisch materiaal is mede afhankelijk van de ervaring van de rechercheurs. Minder ervaren rechercheurs treffen minder vaak nieuw materiaal aan. De ervaring zit met name in het herkennen van wat oud en nieuw materiaal is. De onderzoekers bevelen aan om meer tijd te steken in de opleiding van rechercheurs, vooraf en on the job en pleiten voor de werving van meer digitaal experts.
Het ontbreken van een betrouwbare nationale database en het bestaan van afzonderlijke databases in de eenheden zorgt voor een beperkte identificatie van nieuwe slachtoffers.
Er zijn geen specifieke kenmerken van slachtoffers of van de omgeving of combinaties daarvan die op de afbeelding staan te noemen, die leiden naar de identiteit van het slachtoffer. Elke zaak is in dat opzicht toch weer uniek.