Moreel kompas

Een onderzoek naar de determinanten van integer handelen van politiemedewerkers (2023). A. van Wijk, M. Olfers, M. van Vugt, A. Barends Politiewetenschap 129

Samenvatting
Factoren die integer gedrag van de politie bepalen is een nieuwe benadering om integriteit te bevorderen. In het vandaag gepubliceerde onderzoek van Verinorm, in samenwerking met de Vrije Universiteit en Universiteit Leiden, is gekeken welke factoren (persoon, werk en omgeving) de mate van (niet‐) integer gedrag van politiemedewerkers bepalen en wat men hiervan kan leren voor het personeels‐ en integriteitsbeleid binnen de politie. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. Dat politiemedewerkers wel eens over de schreef gaan is bekend. Integriteitsschendingen variëren van het ongeoorloofd raadplegen van politiesystemen, een xtc pilletje op een festival tot het verkopen van informatie aan criminelen. De politie wil met het onderzoek meer aan de voorkant van de problematiek van integriteitsschendingen komen, bijvoorbeeld door rekening te houden met het wervings- selectie- en loopbaanbeleid.

Methoden
Voor dit unieke onderzoek zijn wetenschappelijke studies bekeken over integriteit. Er zijn een kleine 50 politiemedewerkers geïnterviewd. Ruim 900 politiemedewerkers uit alle lagen van de organisatie, executief en niet-executief, hebben een uitgebreide vragenlijst ingevuld. Hierin is gevraagd naar werkgerelateerde onderwerpen, en organisatie- en cultuurkenmerken. De respondenten hebben ook een persoonlijkheidsvragenlijst ingevuld. Er zijn risicogroepen in kaart gebracht. Door middel van statistische technieken zijn voorspellende factoren voor integer handelen vastgesteld.

Resultaten
De politiemedewerkers die de vragenlijst hebben ingevuld zijn qua persoonlijkheidseigenschappen die betrekking hebben op integer handelen, een afspiegeling van de Nederlandse bevolking. De politiemedewerkers geven bij de keuzes in de scenario’s wel blijk van een meer dan gemiddeld integere houding. Het merendeel vertoont naar eigen zeggen geen contraproductief werkgedrag. Het is voor sommige respondenten echter niet altijd duidelijk wat in bepaalde situaties integer gedrag is. ‘Grijze gebieden’ moeten volgens de onderzoekers daarom gezamenlijk met de politiemedewerkers worden besproken om een kader te bepalen waarin staat hoe te handelen en wat te doen bij eventuele conflicterende belangen.

De determinanten van integer handelen zijn volgens het onderzoek vooral terug te voeren op persoonlijkheidseigenschappen van politiemedewerkers. In het bijzonder gaat het om de eigenschappen (gemeten volgens de persoonlijkheidsvragenlijst) eerlijkheid/integriteit en conscientieusheid. Daarmee biedt het onderzoek een aanknopingspunt om persoonlijkheidsvragenlijsten voor integriteit te gebruiken bij werving en selectie van nieuwe politiemensen.